In aanloop naar de Algemene Vergadering in september 2018 bezinnen de VN-lidstaten zich op de internationale samenwerking rondom migratie. De internationaal gedeelde uitgangspunten over dit onderwerp worden vastgelegd in een ‘compact for migration’ en een ‘compact on refugees’. Verblijfblog stelt een dossier samen om deze inzichten te volgen. In dit eerste blog wordt de ‘compact for migration’ geïntroduceerd.
Door Hans van Oort
De ontwikkeling van een global compact for safe, orderly and regular migration is vastgelegd in de New York Declaration for Refugees and Migrants, die op 19 september 2016 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN) werd aangenomen. De compact for migration legt gedeelde zienswijzen, beginselen en toezeggingen vast, die de basis moeten vormen voor samenwerking op het gebied van migratie. De compact is bovendien een uitwerking van de 2030 Agenda for Sustainable Development, waarbij lidstaten in doel 10.7 hun toewijding hebben verklaard aan internationale samenwerking gericht op “orderly, safe, regular and responsible migration and mobility of people”.
De VN beschouwen de totstandkoming van de compact als een grote gebeurtenis: het gaat hier om de eerste tussen regeringen onderhandelde overeenkomst in het verband van de VN die ziet op een gezamenlijke aanpak van migratie. In Bijlage II van de declaratie hebben de lidstaten nadere afspraken gemaakt over de context, inhoud en het totstandkomingsproces van de compact for migration. Het doel is een “holistische” en “veelomvattende” samenwerking te realiseren.
De uiteindelijke inhoud van de compact is nog afhankelijk van het resultaat van de onderhandeling tussen lidstaten. Uit de lijst met (niet-limitatief bedoelde) inhoudelijke uitgangspunten valt echter wel op te maken dat er een breed werkterrein wordt beoogd. De compact zou zowel oog kunnen hebben voor positieve (“international migration as a potential opportunity for migrants and their families”) als negatieve (“combating trafficking in persons, smuggling of migrants and contemporary forms of slavery”) aspecten van migratie.
Enerzijds beschouwen de VN migratie als een onontkoombaar fenomeen, waar zo goed mogelijk mee omgegaan moet worden (“the facilitation of safe, orderly, regular and responsible migration and mobility of people…”) en anderzijds zijn er vormen van migratie die bestreden moeten worden (“reduction of te incidence and impact of irregular migration”). Verder vinden de lidstaten het van belang om aandacht te besteden aan de oorzaken van migratie (“the need to address the drivers of migration, including through strengthened efforts in development, poverty eradication and conflict prevention and resolution”). Lidstaten zouden zich in dit verband ook kunnen uitspreken over bescherming van de fundamentele rechten van migranten (“effective protection of the human rights and fundamental freedoms of migrants (…) regardless of their migratory status”) en de maatschappelijke aspecten van migratie (“combating racism, xenophobia, discrimination and intolerance towards all migrants”). Tenslotte wordt voorgesteld dat ook het toekomstperspectief en de integratie van migranten een onderwerp kunnen zijn van discussie (“promotion (…) of the inclusion of migrants in host societies (…) consideration of policies to regularise the status of migrants (…) recognition of foreign qualifications, education and skills”).
Sinds april 2017 vinden er thematische besprekingen plaats met lidstaten en andere belangengroepen. Bij de laatste moet worden gedacht aan burgerorganisaties, de private sector, diaspora gemeenschappen en migrantenorgansaties. Op 8 en 9 mei 2017 was Nederland in Genève vertegenwoordigd bij één van deze besprekingen en sprak daar uit zich volledig te willen inzetten voor de totstandkoming van de global compact for migration. Meer in het bijzonder gaf Nederland aan te willen werken aan verbeteringen in de bevordering en bescherming van de mensenrechten van migranten. Staten moeten volgens Nederland aandacht besteden aan mensenrechtelijke verplichtingen gedurende alle stadia van de reis die een migrant aflegt: dat begint nog voordat het besluit om te vertrekken is gemaakt en eindigt op de plaats van bestemming. De thematische besprekingen duren tot november 2017. De onderhandelingen tussen regeringen zullen van februari tot juli 2018 plaatsvinden op het hoofdkantoor van de VN in New York, waarna de compact for migration door de lidstaten zal worden aangenomen tijdens de Algemene Vergadering in september 2018. Om de totstandkoming van de compact in goede banen te leiden, is de Canadese Louise Arbour inmiddels benoemd als Special Representative for International Migration.
Zie ook:
– Verblijfblog dossier Mondiaal migratierecht.
– De sectie over vluchtelingen en migranten op de VN website.
– De sectie over de migration compact op de VN website.
– Twitter: #UN4RefugeesMigrants.
