Ook in de Verenigde Staten van Amerika (VS) zijn er vanwege de coronacrisis allerlei migratierechtelijke maatregelen genomen. Zo zijn er reisbeperkingen ingesteld, hebben de Immigratiediensten hun kantoren gesloten en worden specifieke groepen migranten uitgesloten van financiële steun. Dit blog licht enkele van de belangrijkste genomen maatregelen en hun gevolgen toe.
Door Jordan Dez
Inreisbeperkingen
De eerste VS-reisbeperkingen naar aanleiding van de coronacrisis zijn voor de Nederlandse reizigers de meest belangrijke. Sinds 31 januari verbieden verschillende presidentiële proclamaties de toegang van personen die binnen 14 dagen voordat ze naar de VS reisden in het Schengengebied, China, Iran, het Verenigd Koninkrijk en Ierland zijn geweest. Dit is met uitzondering van onder meer Amerikaanse staatsburgers en migranten met ‘duurzaam verblijfsrecht’. Deze inreisbeperkingen blijven van kracht totdat ze door de president definitief worden opgeheven.
Immigratiebeperking
Op woensdag 22 april 2020 vaardigde president Trump de nieuwste van een reeks van reis- en migratiebeperkingen voor de VS uit. Het beoogde doel van de afgekondigde maatregelen in deze proclamatie was om de Amerikaanse economie te beschermen tegen concurrentie van buitenlandse arbeiders tijdens en na de coronacrisis. Het praktische effect van de proclamatie was uiteindelijk echter minder groot dan een eerdere tweet van de president impliceerde. De proclamatie is van kracht sinds 23 april 2020 en loopt binnen 60 dagen af (tot 22 juni), maar het kan, na evaluatie, worden verlengd of uitgebreid.
Deze nieuwe proclamatie betreft een verbod op binnenkomst van alle ‘immigranten’ (‘immigrants’) die zich momenteel buiten de VS bevinden en niet in het bezit zijn van een geldig immigrantenvisum of reisdocument. In de VS-migratiewetgeving verwijst ‘immigrant’ naar een beperkte categorie van migranten. Kortgezegd is een ‘immigrant’ vergelijkbaar met een derdelander die een duurzaam verblijfsrecht heeft aangevraagd in de EU-migratiewetgeving. Daarnaast is de huidige beperking niet van toepassing op zogenoemde ‘niet-immigranten’ (‘non-immigrants’). Tot de ‘niet-immigranten’ behoren veel tijdelijke arbeidsmigranten die de Verenigde Staten binnenkomen als stagiaires (J-1-visum), hooggeschoolde arbeidskrachten (H-1B-visum) en werknemers die door hun werkgever worden overgeplaatst naar de VS (L-1-visum). Personen als toeristen (B-visum en ESTA) en studenten (F-1-visum) zijn ook ‘niet-immigranten’. President Trump zal de komende 30 dagen (tot 22 mei) evalueren of deze ‘niet-immigranten’ bij een toekomstig verbod moeten worden betrokken. Er zijn al indicatoren dat de mogelijkheden voor een visum voor internationale studenten na hun studie beperkter zullen zijn.
Gevolgen van de nieuwe proclamatie
Hoewel de nieuwe immigratiebeperking dus geenszins een totaalverbod op migratie naar de VS is, zijn er toch aantal ernstige gevolgen voor ‘immigranten’ of personen met duurzaam verblijfsrecht. De proclamatie is bijvoorbeeld toepasselijk op echtgenoten en kinderen van een migrant die al een duurzaam verblijfsrecht heeft. Ook omvat het een immigratiebeperking voor de ouders, volwassen kinderen en broers en zussen van Amerikaanse staatsburgers. Daarnaast is het ook niet meer mogelijk om een zogenoemd diversiteitsvisum te verkrijgen. Normaal gesproken zijn diversiteitsvisa bedoeld voor mensen uit landen van waaruit minder emigratie naar de VS plaatsvindt. Aanvragers voor een diversiteitsvisum kunnen deelnemen aan een loterij (de zogenoemde ‘green-card lottery’) en als ze winnen, mogen ze naar de VS komen met een immigrantenvisum om een duurzame verblijfsvergunning te krijgen. De visumbeperking is ook van toepassing op de categorie arbeiders die komen voor langdurig verblijf om te werken en die al hebben bewezen dat er geen Amerikanen zijn die hun banen kunnen vervullen. Uitzonderingen van de proclamatie zijn er wel, onder andere voor immigranten die al een duurzaam verblijfsrecht hebben, echtgenoten en minderjarige kinderen van Amerikaanse staatsburgers en voor immigranten die een visum aanvragen in het kader van hulp aan de coronabestrijding in de VS.
Het is twijfelachtig of de resultaten van deze immigratiebeperking echt de bescherming van de nationale economie zullen bevorderen, zoals gesteld in de proclamatie. Het migratiebeleid van de Trump-regering lijkt meer gericht op beperking van gezinsmigratie en het diversiteitsvisum.
Sluitingen aan de noordelijke en zuidelijke grenzen
Op 20 maart 2020 vaardigden het Amerikaanse Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (CDC) en het Ministerie van Volksgezondheid en Sociale Zaken (HHS) maatregelen en een bevel uit waardoor de noordelijke en zuidelijke grenzen van de VS effectief zijn afgesloten voor alle ‘niet-essentiële’ reizen. Essentiële reizigers zijn, bijvoorbeeld, VS-staatsburgers en migranten met duurzaam verblijfsrecht. Op 20 april werd de sluiting verlengd tot 20 mei 2020 of ‘totdat COVID-19 in de VS niet langer een ernstig gevaar voor de volksgezondheid is, afhankelijk van wat zich het eerst voordoet’.
Deze drastische ontwikkeling is de laatste stap in een geleidelijk proces van beperking van de toegang tot asiel aan de grens tussen de VS en Mexico tijdens het presidentschap van Trump. Op basis van het al in 2019 aangenomen ‘Blijf-in-Mexico’ programma, moeten alle asielzoekers aan de zuidelijke grens in Mexico wachten terwijl hun asielaanvraag in de VS wordt behandeld. Daarnaast vaardigde de Trump-regering, op 16 juli 2019, regels uit op basis waarvan asielzoekers die op weg naar de zuidelijke grens van de VS door een derde land waren getrokken, helemaal niet in aanmerking komen voor asiel. Met de sluiting van de grens in verband met corona worden migranten zonder papieren (inclusief asielzoekers), die de zuidelijke grens oversteken, snel teruggestuurd naar Mexico. Volgens een interview met de Amerikaanse advocaat Yael Schacher worden bij deze huidige snelle procedures asielzoekers aan de zuidgrens niet meer getoetst op het non-refoulement verbod.
Vertragingen bij staatsburgerschap
De Immigratie- en Naturalisatiedienst van de VS (‘USCIS’) heeft alle veldkantoren tijdelijk gesloten, waardoor alle persoonlijke interviews en naturalisatieceremonies zijn geannuleerd. De Amerikaanse Immigratieraad meldt dat een van de effecten van dit beleid is dat nieuwe aanvragen voor het staatsburgerschap met vertraging zullen worden behandeld. Dit heeft onder meer tot gevolg dat waarschijnlijk zo een 441.000 kandidaten voor het staatsburgerschap niet kunnen stemmen bij de presidentsverkiezingen van november 2020.
Uitsluiting van bepaalde mixed- en migrantenfamilies van overheidssteun
Als reactie op de coronacrisis, heeft de Amerikaanse overheid een eenmalige ‘CARES Act’ betaling overgemaakt aan Amerikaanse burgers en migranten met een burgerservicenummer (‘social security number’) en die onder een bepaalde inkomensgrens vallen. Niettemin, als één echtgenoot staatsburger is van de VS en de andere echtgenoot een ongedocumenteerde migrant is, dan wordt het hele gezin van de CARES Act betaling uitgesloten—inclusief kinderen die staatsburgers zijn. Het uitsluiten van gezinnen met een gemengde status is voor de rechtbank aangevochten als niet-grondwettelijk. Deze procedure is op 14 mei nog aanhangig.
Gevolgen voor ongedocumenteerde migranten en het DACA-programma
De coronacrisis leidt mogelijk wel tot positieve gevolgen voor migranten die vallen onder het programma DACA (‘Deferred Action for Childhood Arrivals’). Onder dit programma, in 2012 ingesteld door President Obama, konden ongedocumenteerde migranten, die als kinderen naar de VS waren gekomen (ook wel de ‘DREAMers’ genoemd) en die geen strafblad hadden, zich inschrijven voor het programma. Met DACA, konden ze in de VS blijven en een werkvergunning krijgen. President Trump heeft het programma op 5 september 2017 geannuleerd, maar deze annulering wordt bij het Hooggerechtshof van de VS aangevochten als misbruik van de administratieve procedure. Zolang deze procedure nog loopt, kunnen DREAMers hun DACA-rechten steeds verlengen. Momenteel werken 27.000 DACA-ontvangers in de Amerikaanse gezondheidszorg. Hoewel de uitspraak van het Hooggerechtshof over het lot van DACA spoedig wordt verwacht, kondigde het Hof op 20 april 2020 aan dat het aanvullende informatie zou aanvaarden over de bijdrage van DACA-ontvangers met betrekking tot het coronavirus. Als de rechtbank beslist ten gunste van de DACA-ontvangers, wordt het DACA-programma hersteld. De uitspraak van het Hooggerechtshof inzake de DACA-procedure wordt voor 1 juni verwacht.
Conclusie
Deze blog behandelt enkele van de belangrijkste genomen maatregelen in de Verenigde Staten ter beperkingen van de toegang en rechten van migranten in reactie op de coronacrisis. In het algemeen, voor reizigers uit Nederland, als onderdeel van het Schengengebied, hebben deze maatregelen tot gevolg dat zij sinds 11 maart 2020 de Verenigde Staten niet mogen binnenkomen. Dit duurt voort totdat president Trump de inreisbeperkingen opheft. De nieuwste (22 april) proclamatie heeft alleen gevolgen voor aanvragers van een immigrantenvisum voor langdurig verblijf. De noord- en zuidgrenzen zijn gesloten, met uitzondering voor essentiële reizigers, met als gevolg verdere beperkingen van de toegang tot asiel. Alle veldkantoren van de Amerikaanse IND zijn gesloten, wat zorgt voor lange vertragingen bij het aanvragen van burgerschap. Ongedocumenteerde migranten en hun staatsburger gezinnen zijn uitgesloten van de eenmalige financiële betaling die de regering biedt tijdens de coronacrisis. Tenslotte, voor 1 juni zullen we weten of de bijdrage van de DREAMers aan het Amerikaanse gezondheidssysteem gedurende de corona-crisis, een rol speelt bij de beoordeling van het besluit van president Trump tot intrekking van het DACA-programma.
