| Algemene Asielprocedure (AA-procedure) | Binnen de Algemene Asielprocedure worden asielverzoeken beoordeeld door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Na afloop van deze procedure krijgt de asielzoeker te horen of zijn asielverzoek is ingewilligd, geweigerd of dat meer onderzoek nodig is (zie Verlengende Asielprocedure). De AA-procedure duurt in beginsel maximaal acht dagen. Zie ook ons blog ‘Herziene Procedurerichtlijn: is de Algemene Asielprocedure een versnelde procedure?’. |
| Aanmeldcentrum | Iemand die in Nederland asiel wil aanvragen, moet zich melden bij een aanmeldcentrum van de IND. In het aanmeldcentrum vindt de eerste registratie van de asielzoeker plaats, waarna hij naar een opvanglocatie gaat. Er zijn vier aanmeldcentra in Nederland: in Ter Apel, Den Bosch, Zevenaar en op Schiphol. |
| Aanzuigende werking | Verhoogde instroom van asielzoekers door gunstige maatregelen of omstandigheden. Zie ook ons blog ‘Aanzuigende werking‘. |
| Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) | De Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) is een onafhankelijk adviescollege dat gevraagd en ongevraagd beleids- en wetsadviezen uitbrengt aan regering en parlement inzake het vreemdelingenrecht en vreemdelingenbeleid. |
| Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) | De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) is een van de drie hoogste bestuursrechters in Nederland en behandelt onder meer vreemdelingenzaken. In vreemdelingenzaken moet de vreemdeling eerst in bezwaar en/of beroep bij de rechtbank, waarna hij in hoger beroep kan gaan bij de ABRvS. |
| Alleenstaande Minderjarige Vreemdeling (amv) | Een alleenstaande minderjarige vreemdeling is iemand die bij aankomst in Nederland jonger is dan achttien jaar en die niet wordt begeleid door een ouder of een meerderjarige bloed- of aanverwant. Deze kinderen vragen zonder een ouder of een meerderjarig bloed- of aanverwant asiel aan. |
| Ambtsbericht | Ambtsberichten zijn rapporten van het ministerie van Buitenlandse Zaken met informatie over onder meer de mensenrechtensituatie in een bepaald land in een bepaalde periode. Deze informatie wordt gebruikt bij het vaststellen van het asielbeleid voor een land en bij het beoordelen van asielverzoeken. |
| Artikel 1F Vluchtelingenverdrag | In artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag is bepaald dat personen die zich schuldig hebben gemaakt aan zeer ernstige strafbare feiten (zoals oorlogsmisdrijven en misdrijven tegen de menselijkheid) worden uitgesloten van vluchtelingenbescherming. Deze personen komen niet in aanmerking voor rechtmatig verblijf in Nederland en dienen terug te keren naar het land van herkomst. Zie ook ons blog ‘Kan een misdadiger vluchteling zijn?‘ |
| Artikel 3 EVRM | Artikel 3 EVRM omvat het verbod op foltering en onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing. Artikel 3 EVRM verbiedt ook uitzetting naar een land waar een persoon een reëel risico loopt op foltering of onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing. |
| Artikel 8 EVRM | Artikel 8 EVRM omvat het recht op bescherming van privé en gezinsleven. Op grond van dit artikel kan iemand soms in aanmerking komen voor gezinsvorming of gezinshereniging. Zie ook ons blog ‘Het recht op gezinsleven I: het EVRM‘. |
| Artikel 15c Definitierichtlijn | Een bepaling die recht geeft op subsidiaire bescherming wanneer een asielzoeker afkomstig is uit een land of een gebied waarin sprake is van een ernstige en individuele bedreiging van het leven of de persoon van een burger als gevolg van willekeurig geweld in het kader van een internationaal of binnenlands gewapend conflict. Zie ook ons blog ‘Willekeurig geweld in Oost-Oekraïne geen grond voor asiel in Nederland‘. |
| Asielaanvraag | Een verzoek om een verblijfsvergunning als vluchteling of als persoon die subsidiaire bescherming nodig heeft (een asielvergunning). |
| Asielprocedure | Procedure waarin de IND vaststelt of een persoon in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning als vluchteling of als persoon die subsidiaire bescherming nodig heeft (een asielvergunning). Zie ook ons blog ‘Subsidiaire bescherming en de vluchtelingenstatus‘ en ‘Kan de asielprocedure sneller?‘. |
| Asielzoeker | Een persoon die een verzoek heeft gedaan om te worden toegelaten als vluchteling of als persoon die in aanmerking komt voor subsidiaire bescherming. |
| Associatieverdrag EEG-Turkije | Het Associatieverdrag is in 1963 gesloten tussen de EEG (voorloper van de Europese Unie) en Turkije en regelt de rechtspositie van Turken in de EU. Zie ook ons blog ‘Turken hebben speciale rechten: Moeten die in de wet?’ |
| Bed, bad en brood-regeling | Regeling waardoor gemeenten een bed, douche, avondmaaltijd en ontbijt moeten verschaffen aan vreemdelingen zonder verblijfsrecht. |
| Besluitmoratorium | Een besluit waarbij voor een bepaalde categorie asielzoekers (bijvoorbeeld uit een bepaald land of een bepaalde regio) de termijn voor het nemen van een asielbeslissing wordt verlengd tot maximaal 21 maanden. Dit besluit kan worden genomen als naar verwachting sprake is van een korte periode van onzekerheid in de situatie van dit land of deze regio. Zie artikel 43 Vreemdelingenwet. |
| Binnenlands vluchtalternatief | Gebied binnen het land van herkomst waar een vluchteling geen gegronde vrees voor vervolging heeft of bescherming tegen die vervolging kan krijgen. De vluchteling moet naar dit gebied kunnen reizen, er toegang toe kunnen krijgen en zich er redelijkerwijs kunnen vestigen. Zie artikel 8 Definitierichtlijn. |
| Buiten schuld vergunning | Een reguliere vergunning die wordt verleend aan een vreemdeling die buiten zijn schuld Nederland niet kan verlaten. Zie artikel 3.48 lid 2 sub a Vreemdelingenbesluit. |
| Bureau Medisch Advies (BMA) | Het BMA is een onderdeel van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en adviseert de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over medische aspecten die verband houden met het nemen van een besluit over de toelating of het vertrek van een vreemdeling. Ook adviseert het BMA de Minister over medische aspecten die verband houden met het vreemdelingenbeleid en de hervestiging van uitgenodigde vluchtelingen. Zie ook ons blog ‘Mag Nederland ernstig zieke vreemdelingen uitzetten?‘. |
| Categoriale bescherming | Beleid waarbij aan alle vreemdelingen uit een bepaald land of een bepaalde regio een asielvergunning werd verleend vanwege de slechte algemene mensenrechten en/of veiligheidssituatie in dat land of die regio (zie het oude artikel 29 lid 1 onder d Vreemdelingenwet). Het categoriale beschermingsbeleid is inmiddels afgeschaft. |
| Centraal orgaan opvang asielzoekers (COA) | Het COA is een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) en valt onder de politieke verantwoordelijkheid van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. Het COA is verantwoordelijk voor de opvang, begeleiding en uitstroom (uit de opvang) van asielzoekers in Nederland. |
| Centrale Raad van Beroep | De Centrale Raad van Beroep is een van de drie hoogste bestuursrechters in Nederland en behandelt zaken op het terrein van de sociale verzekeringen, de sociale voorzieningen en ambtenarenzaken. |
| Derdelander | Derdelanders zijn vreemdelingen die niet de nationaliteit van een EU-lidstaat hebben. Deze term komt voor in het EU-recht. |
| Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V) | De DT&V is een taakorganisatie van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en regisseert het daadwerkelijke vertrek van vreemdelingen die geen recht hebben op verblijf in Nederland. |
| Discretionaire bevoegdheid | Een discretionaire bevoegdheid is in het Nederlands bestuursrecht een bevoegdheid die een bestuursorgaan in meer of mindere mate de vrijheid toekent om in concrete gevallen naar eigen inzicht een besluit te nemen. Met de discretionaire bevoegdheid van een minister wordt de vrije ruimte van de minister om zelf te beslissen over een inwilliging of afwijzing van een verzoek om een verblijfsvergunning bedoeld. Zie ook ons blog ‘Afschaffing discretionaire bevoegdheid, maar twee nieuwe humanitaire vergunningen‘. |
| Dublinverordening (604/2013) | De verordening van de Europese Unie die criteria bevat aan de hand waarvan kan worden vastgesteld welke lidstaat verantwoordelijk is voor de beoordeling van een bepaald asielverzoek. Zie ook ons blog ‘Belangrijke uitspraak: kinderen niet zomaar uitzetbaar naar Italië’ en ‘Spreiding over de hele EU: meer of minder asielzoekers voor Nederland?’. |
| Eerste gehoor | Eerste gesprek van de IND met een asielzoeker waarin vragen worden gesteld over onder meer de identiteit, nationaliteit, familieleden en de reisroute van de asielzoeker. |
| Europees Comité voor Sociale Rechten (ECSR) | Comité dat toezicht houdt op de naleving van het Europees Sociaal Handvest. Zie ook ons blog ‘Belangrijke uitspraak: Onderdak, kleren en voedsel voor illegalen‘ en ‘Belangrijke uitspraak: onderdak, kleren en voedsel II‘. |
| Europees Sociaal Handvest | Verdrag van de staten van de Raad van Europa waarin sociale en economische mensenrechten zijn vastgelegd, zoals het recht op eerlijke beloning en rechtvaardige werkomstandigheden voor werknemers. |
| Europese Economische Ruimte (EER) | De lidstaten van de Europese Unie en IJsland, Lichtenstein en Noorwegen vormen samen de EER. |
| EU-burger | Een persoon met de nationaliteit van een van de lidstaten van de Europese Unie. |
| EU-lidstaat | Een staat die is aangesloten bij de Europese Unie. Momenteel telt de EU 28 lidstaten. |
| EU Handvest voor de Grondrechten | Verdrag tussen de lidstaten van de Europese Unie dat in 2000 is aangenomen en op 1 december 2009 juridisch bindend werd. Het bevat de fundamentele rechten die door de Unie en de lidstaten, dienen te worden geëerbiedigd bij de implementatie van de wetgeving van de EU. |
| Eurodac | Centrale databank waarin de vingerafdrukken van asielzoekers en vreemdelingen die illegaal de grens van de Europese Unie overschrijden worden opgeslagen. Deze databank wordt onder meer gebruikt om vast te stellen welke EU-lidstaat volgens de Dublinverordening verantwoordelijk is voor de behandeling van het asielverzoek van een bepaalde vreemdeling. Zie ook ons blog ‘Vingerafdrukken van asielzoekers‘. |
| Europa-route | Het (tijdelijk) verhuizen van EU-burger en zijn gezinslid (die uit een derdeland komt) van een EU-lidstaat naar een andere EU-lidstaat, waardoor het soepelere EU-(gezinsherenigings)recht op hen van toepassing wordt. Zie ook ons blog ‘Met Europees recht nationaal recht ontduiken?‘. |
| Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) | Het EHRM is een orgaan van de Raad van Europa. Bij het EHRM kunnen burgers een klacht tegen de staat indienen als zij denken dat de staat hun mensenrechten heeft geschonden. Het EHRM ziet toe op de naleving van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). |
| Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) | EASO is een agentschap van de Europese Unie dat de lidstaten ondersteunt bij de implementatie van het Gemeenschappelijk Europees Asielsysteem. |
| Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) | Het EVRM is een Europees verdrag waarin de mensen- en burgerrechten van alle inwoners van de aangesloten landen zijn vastgelegd. Het gaat hier om alle lidstaten van de Raad van Europa. |
| Forensisch Medische Maatschappij Utrecht (FMMU) | De FMMU voert in opdracht van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) medische onderzoeken uit voorafgaand aan de asielprocedure. In dit medisch onderzoek wordt vastgesteld of de asielzoeker medische problemen heeft (psychisch en fysiek) waarmee de IND bij het horen en beslissen rekening moet houden. |
| Frontex | Frontex is een agentschap van de Europese Unie. Het promoot, coördineert en ontwikkelt de bewaking van de grenzen van de Europese Unie. Zie ook ons blog ‘Mag de EU smokkelboten in Libië vernietigen?‘. |
| Geloofwaardigheidsbeoordeling | Beoordeling of het asielrelaas dat de asielzoeker aan de IND heeft verteld aannemelijk is. Op basis van dit asielrelaas wordt beoordeeld of de asielzoeker in aanmerking komt voor een asielvergunning. |
| Gezinshereniging | Bij gezinshereniging is sprake van het toelaten van vreemdelingen tot Nederland bij iemand met wie de gezinsband al bestond vóór de komst naar Nederland. Dus bijvoorbeeld een asielzoeker die zijn gezin heeft achtergelaten en deze over wil laten komen naar Nederland. Zie ook onze blogs: “Het recht op gezinsleven I: het EVRM” en “Het recht op gezinsleven II: de EU”. |
| Gezinsleven | Het recht op gezinsleven is vastgelegd in verschillende internationale verdragen, waaronder het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Op grond van dit internationale recht moet Nederland in sommige gevallen vreemdelingen toelaten tot zijn grondgebied om gezinsleven te kunnen uitoefenen, of mag het een vreemdeling die in Nederland gezinsleven heeft niet uitzetten. Zie ook onze blogs: ‘Het recht op gezinsleven I: het EVRM‘ en ‘Het recht op gezinsleven II: de EU‘. |
| Gezinsvorming | Bij gezinsvorming is sprake van het toelaten van vreemdelingen tot Nederland bij iemand met wie een nieuwe gezinsband is aangegaan. Dus bijvoorbeeld iemand die een huwelijk aangaat met een buitenlandse partner en vervolgens zijn partner naar Nederland wil laten overkomen. |
| Grensdetentie | Detentie van vreemdelingen aan wie aan de Nederlandse buitengrens (op Schiphol of in een zeehaven) de toegang is geweigerd om te voorkomen dat zij toegang tot Nederland en de Europese Unie verkrijgen. Zie artikel 6 Vreemdelingenwet. Zie ook ons blog ‘Brief Teeven II: Vreemdelingen-bewaring‘. |
| Grensprocedure | Procedure waarin de IND beoordeelt of een asielverzoek niet in behandeling wordt genomen of niet-ontvankelijk of kennelijk ongegrond is. Tijdens de procedure verblijven asielzoekers in detentie. De grensprocedure mag maximaal vier weken duren. Zie artikel 3 Vreemdelingenwet. |
| Herhaalde asielaanvraag | Asielaanvraag waarin geen sprake is van nieuwe feiten en omstandigheden en die zonder inhoudelijke beoordeling wordt afgewezen op grond van artikel 4:6 Algemene wet bestuursrecht. Zie artikel 1 Vreemdelingenwet. Zie ook ons blog ‘Stapelen van asielprocedures: zijn de maatregelen van de overheid effectief?‘ |
| Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU) | Het Hof van Justitie van de Europese Unie is de rechtsprekende instantie van de Europese Unie en ziet, in samenwerking met de rechterlijke instanties van de lidstaten toe op de uniforme toepassing en uitlegging van het recht van de Unie. Het Hof van Justitie is gevestigd in Luxemburg. |
| Inherente afwijkingsbevoegdheid | Een bestuursorgaan, zoals de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie kan zijn beleid vaststellen in beleidsregels, zie artikel 4:81 Algemene wet bestuursrecht (Awb). Met de inherente afwijkingsbevoegdheid wordt aangeduid dat het bestuursorgaan overeenkomstig de beleidsregel moet handelen, maar dat van een beleidsregel kan worden afgeweken als de gevolgen van de toepassing van de beleidsregel voor één of meer personen onevenredig zwaar zijn wanneer wordt gekeken naar het doel van de beleidsregel. Dit betekent dat vanwege de omstandigheden in een bepaald geval de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een verblijfsvergunning kan afgeven aan iemand van wie eerder een aanvraag is afgewezen. Zie artikel 4:84 Awb. |
| Interstatelijk vertrouwensbeginsel | Beginsel waarbij de lidstaten van de EU ervan uitgaan dat andere lidstaten zich houden aan de verplichtingen die zij volgens het Unierecht en mensenrechtenverdragen hebben. Zie ook ons blog ‘Interstatelijk vertrouwensbeginsel in het Dublinsysteem‘ |
| Immigratie | Immigratie is het zich vestigen in een andere staat. |
| Immigratie- en naturalisatiedienst (IND) | De IND is een agentschap van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Namens de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie voert de IND de Vreemdelingenwet en de Rijkswet op het Nederlanderschap uit. Dit betekent dat de IND alle verblijfsaanvragen beoordeelt van mensen die in Nederland willen wonen of Nederlander willen worden. |
| Inburgering | In beginsel moeten mensen die voor lange tijd met een verblijfsvergunning in Nederland komen wonen inburgeren. Dit houdt in dat zij de Nederlandse taal, zowel mondeling als schriftelijk, op een bepaald niveau beheersen en kennis van de Nederlandse samenleving hebben. Zie ook ons blog ‘Mogen migranten zonder inburgeringsdiploma in Nederland blijven?‘. |
| Inburgeringsexamen | Het examen waarmee wordt getoetst of iemand voldoende is ingeburgerd. |
| Individuele ambtsberichten | Een rapport van het Ministerie van Buitenlandse Zaken waarin verklaringen van een individuele asielzoeker worden nagetrokken. |
| Inreisverbod | Maatregel waarbij een vreemdeling de toegang tot en het verblijf op het grondgebied van de Europese Unie voor een bepaalde periode verboden wordt. Zie ook ons blog ‘Wetsontwerp “strafbaarstelling van illegaal verblijf?‘. |
| Interim measure | Een maatregel van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens waarbij een lidstaat wordt opgedragen gedurende de procedure bij het Hof iets te doen of na te laten. De meeste interim measures betreffen een verbod om een vreemdeling gedurende de procedure uit te zitten naar zijn land van herkomst. |
| Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind (IVRK) | Een Verdrag dat de Verenigde Naties in 1989 hebben aangenomen en dat de rechten van het kind bundelt. In het Verdrag staan afspraken over minimumnormen die de staten willen hanteren voor kinderen. |
| Kennismigrant | Een (hoger opgeleide) immigrant die -onder voorwaarden- toestemming heeft om in Nederland te komen werken. De onderneming waarbij de kennismigrant in dienst zal treden, dient te zijn geaccepteerd in de Kennismigrantenregeling. |
| Kinderpardonregeling | De Regeling Langdurig Verblijvende Kinderen (Kinderpardonregeling) maakt het voor asielkinderen die langer dan 5 jaar in Nederland wonen en geen verblijfsvergunning hebben mogelijk dat zij – als ze aan bepaalde voorwaarden voldoen – in Nederland mogen blijven. Zie ook ons blog ‘Belangrijke uitspraken: Kinderpardonregeling‘. |
| Klimaatvluchteling | Asielbescherming op basis van de gevolgen van klimaatverandering. Zie ook ons blog ‘Kunnen de gevolgen van klimaatverandering een reden voor asiel zijn?‘ |
| Koppelingswet | Wet die vreemdelingen zonder rechtmatig verblijf uitsluit van sociale voorzieningen en toegang tot de arbeidsmarkt. |
| Laissez passer | Een reisdocument waarmee de diplomatieke vertegenwoordiging van een land een onderdaan in staat stelt eenmalig terug te reizen naar het betreffende land. |
| Langdurig ingezetene | Europese status voor onderdanen van derde landen die legaal en gedurende een ononderbroken periode van vijf jaar op het grondgebied van een EU-land hebben verbleven. Zie ook ons blog ‘Hof van Justitie: inburgeringsplicht mag, boete mogelijk te hoog‘. |
| Leges | Het bedrag dat aan de overheid betaald moet worden voor bijvoorbeeld de behandeling van een aanvraag voor een verblijfsvergunning. |
| Machtiging voorlopig verblijf (MVV) | Een mvv is een visum voor de duur van drie maanden waarmee een vreemdeling die een reguliere vergunning wil aanvragen naar Nederland kan komen. Een mvv wordt alleen verleend als de vreemdeling aan alle voorwaarden voor een reguliere verblijfsvergunning voldoet. |
| Mensenhandel | Als schuldig aan mensenhandel wordt gestraft ‘degene die een ander door dwang, geweld of een andere feitelijkheid of door dreiging met geweld of een andere feitelijkheid, door afpersing, fraude, misleiding dan wel door misbruik van uit feitelijke omstandigheden voortvloeiend overwicht, door misbruik van een kwetsbare positie of door het geven of ontvangen van betalingen of voordelen om de instemming van een persoon te verkrijgen die zeggenschap over die ander heeft, werft, vervoert, overbrengt, huisvest of opneemt, met inbegrip van de wisseling of overdracht van de controle over die ander, met het oogmerk van uitbuiting van die ander of de verwijdering van diens organen’. Dit volgt uit artikel 273F WvSr. Zie ook ons blog ‘Mensenhandel en verblijfsrecht’. |
| Middelenvereiste | Voor gezinshereniging geldt als eis dat het gezinslid in Nederland beschikt over zelfstandige, voldoende en duurzame middelen van bestaan. Dit om te voorkomen dat er een beroep wordt gedaan op het stelsel van sociale bijstand. |
| Modern Migratiebeleid (Momi) | De Wet modern migratiebeleid is op 1 juni 2013 in werking getreden. De wet betreft reguliere migratie. Het doel van de wet is onder andere het sneller en efficiënter maken van de toelatingsprocedures. |
| Nader gehoor | Het tweede gesprek van de IND met een asielzoeker waarin de asielzoeker over de redenen van zijn asielaanvraag (zijn asielrelaas) moet vertellen. |
| Nareis | Nareis is geregeld in de Vreemdelingenwet en is een vorm van gezinshereniging voor achtergebleven gezinsleden van toegelaten asielzoekers. Het doel van de nareisprocedure is de eenheid van het gezin te herstellen. Het gaat om een relatief soepele procedure waarbij van de asielstatushouder niet wordt verwacht dat hij een minimum inkomen verdient, of voldoet aan andere eisen die in het gewone gezinsherenigingsbeleid gelden. Zie ook ons blog ‘Brief Teeven: Nareizende kinderen van vluchtelingen‘. |
| Naturalisatie | Naturalisatie is het verlenen van de nationaliteit van een land aan een vreemdeling. In Nederland is dit geregeld in art. 8 van de Rijkswet op het Nederlanderschap. Zie ook ons blog ‘Hoe word je Nederlander‘ en ‘Verlenging van de termijn voor naturalisatie‘. |
| NIDOS | Onafhankelijke (gezins-)voogdij instelling die op grond van de wet, de voogdijtaak uitvoert voor Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen. |
| Ongedocumenteerd | Een vreemdeling is ongedocumenteerd als hij geen documenten kan overleggen die zijn identiteit en nationaliteit aantonen. In de asielprocedure wordt ook van een vreemdeling verwacht dat hij zijn reisroute met documenten kan onderbouwen. |
| Ongewenstverklaring | Een ongewenstverklaring is een administratieve maatregel die ten doel heeft vreemdelingen, aan wie het niet of niet langer is toegestaan in Nederland te verblijven, uit Nederland te weren. In de meeste gevallen gaat het daarbij om vreemdelingen die een misdrijf hebben gepleegd. Door de ongewenstverklaring wordt het verblijf in en illegale terugkeer naar Nederland van de vreemdeling strafbaar. |
| Openbare orde | Iemand is een ‘gevaar voor de openbare orde’ indien hij een actuele, werkelijke en voldoende ernstige bedreiging vormt voor een fundamenteel belang van de samenleving. Het begrip kan echter verschillende betekenissen in verschillende situaties hebben. Zie ook ons blog ‘EU-Hof krabbelt terug: geen algemene toets aan openbare orde’. |
| Opvang in de regio | Opvang van asielzoekers en vluchtelingen in de regio van hun land van herkomst. Zie ook ons blog ‘Opvang in de regio: strijd met internationaal recht?‘ |
| Opvolgende asielaanvraag | Een tweede of volgende asielaanvraag die is ingediend nadat uitspraak is gedaan in het beroep tegen de beslissing over de eerste asielaanvraag. Zie artikel 1 Vreemdelingenwet. |
| Pardonregeling | Een pardonregeling is een regeling waarbij migranten die al geruime tijd in het land verblijven – terwijl hen een verblijfsvergunning is geweigerd – alsnog een verblijfsvergunning toegekend krijgen. Het doel is om de verblijfsstatus van een afgebakende groep migranten in zijn geheel te legaliseren (of regulariseren, vandaar dat zo’n regeling ook wel een regularisatieregeling wordt genoemd). |
| Prejudiciële vraag | Een vraag over de interpretatie van het EU-recht van een rechter van een van de lidstaten van de EU aan het Hof van Justitie van de EU (zie art. 267 van het Werkingsverdrag). |
| Raad van Europa (RvE) | De Raad van Europa is een samenwerkingsverband tussen regeringen. De RvE is in 1949 opgericht om de democratie en de mensenrechten in geheel Europa te bevorderen. De RvE telt momenteel 47 landen. Naast de landen van de EU zijn ook onder meer Rusland en Turkije lid van de Raad van Europa. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens is een verdrag dat door de Raad van Europa is aangenomen. |
| Rechtmatig verblijf | Er is sprake van rechtmatig verblijf als een vreemdeling op grond van de Vreemdelingenwet in Nederland mag verblijven. |
| Referent | Referenten zijn personen of organisaties die er belang bij hebben om vreemdelingen naar Nederland te halen. Bijvoorbeeld partners van vreemdelingen of werkgevers. De referent helpt bij de aanvraag van een verblijfsvergunning. |
| Refoulement | Uitzetting naar een land waar een vreemdeling gegronde vrees voor vervolging heeft of een reëel risico loop op foltering of onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing. |
| Réfugié sur place | Een persoon die tijdens zijn verblijf in een land (niet zijn land van herkomst) vluchteling wordt doordat hij daar bepaalde activiteiten verricht (zich bijvoorbeeld bekeert) of de situatie in het land van herkomst verandert (oorloog breekt uit of het regime valt). |
| Richtlijn | Een richtlijn is een wettelijk besluit dat is gericht tot de EU-lidstaten. Richtlijnen leggen een bepaald doel vast dat alle EU-landen moeten bereiken. Maar de EU-lidstaten mogen zelf bepalen hoe zij dat doel bereiken. |
| Richtlijn 2003/109 (Langdurig ingezetenen) | Deze richtlijn geeft burgers van buiten de Europese Unie die minimaal gedurende vijf jaren ononderbroken legaal op het grondgebied van een EU-lidstaat hebben verbleven, de mogelijkheid om op aanvraag en onder voorwaarden de EU-status van langdurig ingezetene toegekend te krijgen. Met deze status is het mogelijk om je ook –samen met je gezinsleden– te vestigen in andere EU-lidstaten. |
| Richtlijn 2008/115 (Terugkeerrichtlijn) | Deze richtlijn bepaalt hoe moet worden omgegaan met vreemdelingen (niet-Unieburgers) die geen rechtmatig verblijf hebben op het grondgebied van de Europese Unie. De richtlijn bevat onder meer regels over vrijwillig vertrek, uitzetting, inreisverboden en vreemdelingenbewaring. |
| Richtlijn 2011/95 (Definitie- of Kwalificatierichtlijn) | Richtlijn waarin de voorwaarden zijn neergelegd waaraan een asielzoeker moet voldoen om in aanmerking te komen voor internationale bescherming en een asielstatus. Daarnaast is bepaalde welke rechten er aan een asielstatus zijn verbonden. |
| Richtlijn 2013/32 (Procedurerichtlijn) | Deze richtlijn bepaalt welke rechten en verplichtingen asielzoekers hebben tijdens de asielprocedure. De richtlijn geeft het recht op informatie, het recht op een persoonlijk gehoor over de asielmotieven, recht op rechtsbijstand, een gemotiveerde beslissing over het asielverzoek en een beroep bij de rechter tegen de afwijzing van het asielverzoek. Zie ook onze blogs: ‘Herziene Procedurerichtlijn: introductie‘, ‘Herziene Procedurerichtlijn: is de Algemene Asielprocedure een versnelde procedure?‘ en ‘Herziene Procedurerichtlijn: verblijf tijdens asielprocedure‘. |
| Richtlijn 2013/33 (Opvangrichtlijn) | Deze richtlijn regelt welke opvangvoorzieningen aan asielzoekers moeten worden verstrekt, maar ook hun rechten op documenten, onderwijs en toegang tot de arbeidsmarkt en gezondheidszorg. Daarnaast bepaalt de richtlijn onder welke voorwaarden asielzoekers in vreemdelingenbewaring gesteld mogen worden. |
| Richtlijn 2009/50 (Kennismigratie) | Deze richtlijn regelt de voorwaarden voor toegang en verblijf van burgers van buiten de Europese Unie in een van de EU-lidstaten met het oog op een hooggekwalificeerde baan. |
| Richtlijn 2004/38 (Unieburgerrichtlijn) | Iedereen die de nationaliteit heeft van een EU-lidstaat, bezit ook automatisch de status van Unieburger. Unieburgers en hun familieleden hebben, wanneer zij naar een andere EU-lidstaat reizen, op grond van de Unieburgerrichtlijn mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan drie verschillende verblijfsrechten: een verblijfsrecht voor maximaal 3 maanden, een verblijfsrecht voor langer dan drie maanden en een permanent verblijfsrecht. Zie ook ons blog ‘Het recht op gezinsleven II: de EU‘. |
| Richtlijn 2003/86 (Gezinsherenigingsrichtlijn) | De Gezinsherenigingsrichtlijn regelt het recht op gezinshereniging voor derdelanders. Dat wil zeggen gezinshereniging voor derdelanders van buiten de EU en die willen verblijven bij een derdelander die legaal in een lidstaat verblijft. Zie ook onze blogs: ‘Hof van Justitie: De inburgeringsplicht mag gezinshereniging niet onmogelijk maken‘ en ‘Het recht op gezinsleven II: de EU‘. |
| Schengengebied | Schengenlanden zijn landen die zich hebben aangesloten bij het Schengenverdrag. Zij hebben gezamenlijke afspraken gemaakt over het visumbeleid, asielbeleid en samenwerking tussen politie en justitie. Binnen het Schengengebied is er geen grenscontrole voor personen. Er zijn 26 Schengenlanden: 22 lidstaten van de Europese Unie en 4 landen die niet tot de EU behoren. Zie ook ons blog ‘Dertig jaar ‘vrij’ reizen door de Schengenruimte‘. |
| Schengen informatie system (SIS) | Het Schengen Informatie Systeem (SIS) is een informatiesysteem dat in het kader van de uitvoering van het Schengenverdrag werd ingevoerd. Het SIS bevat gegevens, zoals vingerafdrukken, over mensen die de toegang tot Schengen worden geweigerd, over vermiste personen en gestolen eigendommen. Zie ook ons blog ‘Dertig jaar ‘vrij’ reizen door de Schengenruimte‘. |
| Schorsende werking | Schorsende werking houdt in dat zolang er een rechtsmiddel loopt de beslissing waartegen bezwaar of beroep is ingesteld nog niet uitgevoerd mag worden. |
| Smart borders | Het “smart borders pakket” is een wetsvoorstel van de Europese Commissie wat tot doel heeft het verbeteren van het beheer van de buitengrenzen van de Schengen-lidstaten en de strijd tegen illegale immigratie. Het bevat voorstellen voor onder andere een in- en uitreissysteem en wijzigingen van de Schengengrenscode. |
| Staatloosheid | Staatloosheid betekent dat iemand geen enkele nationaliteit heeft. Zie ook onze blogs ‘Wanneer is iemand staatloos?‘ en ‘Staatloosheid onder Syrische vluchtelingen: Wat doet Nederland?‘ |
| Standstill-bepalingen | Dit zijn bepalingen in de Associatieverdragen tussen de EEG en Turkije die bepalen dat vanaf het moment van inwerkingtreding van het betreffende verdrag er geen nieuwe beperkende maatregelen ten aanzien van Turkse staatsburgers mogen worden ingevoerd door lidstaten van de EU. Zie ook ons blog ‘Turken hebben speciale rechten: Moeten die in de wet?‘. |
| Subsidiaire bescherming | Aanvullende vorm van internationale bescherming (naast bescherming als vluchteling) voor mensen die in hun land van herkomst te vrezen hebben voor de dood(straf), marteling of onmenselijke of vernederende behandeling of het risico lopen slachtoffer te worden van willekeurig geweld als gevolg van een (inter)nationaal gewapend conflict. Zie artikel 29 lid 1 onder b Vw. Zie ook onze blogs ‘Willekeurig geweld in Oost-Oekraïne geen grond voor asiel in Nederland‘ en ‘Subsidiaire bescherming en de vluchtelingenstatus‘. |
| Taalanalyse | Onderzoek waarin aan de hand van de gesproken taal van een vreemdeling wordt beoordeeld of het waarschijnlijk is dat hij afkomstig is uit het land of de regio waar hij zegt vandaan te komen |
| Terugkeerbesluit | Een besluit waarbij wordt vastgesteld dat het verblijf van een niet EU-onderdaan (derdelander) illegaal is of wordt en een terugkeerverplichting wordt opgelegd of vastgesteld. Zie ook ons blog ‘Belangrijke uitspraak: elementaire sociale voorzieningen tijdens procedure tegen terugkeerbesluit‘. |
| Tewerkstellingsvergunning | Een vergunning die aangevraagd moet worden door een werkgever die een werknemer van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) in dienst wil nemen voor een periode van korter dan drie maanden. De tewerkstellingsvergunning moet worden aangevraagd bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Zie ook ons blog ‘Mogen asielzoekers werken?‘ |
| Traumatabeleid | Beleid op grond waarvan vreemdelingen die in hun land van herkomst een traumatische gebeurtenis hadden meegemaakt (zoals de moord op een gezinslid) in onder voorwaarden in aanmerking kwam voor een verblijfsvergunning. Dit beleid is inmiddels afgeschaft. |
| Uitgenodigde vluchteling | Nederland is aangesloten bij het hervestigingsprogramma van de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. Op basis van dit programma worden jaarlijks 500 vluchtelingen, voornamelijk uit vluchtelingenkampen van de VN, uitgenodigd om naar Nederland te komen. Deze vluchtelingen krijgen in Nederland een verblijfstatus zonder dat zij daarvoor een asielverzoek hoeven in te dienen. Zie ook ons blog ‘Hervestiging van vluchtelingen in Nederland‘. |
| Uitgeprocedeerde vreemdeling | Een vreemdeling van wie de aanvraag voor een verblijfsvergunning definitief is afgewezen (er is geen bezwaar, beroep op hoger beroep meer mogelijk). Zie ook ons blog: ‘Uitgeprocedeerde asielzoekers‘. |
| UNHCR | Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties. De UNHCR houdt toezicht op de naleving van het Vluchtelingenverdrag. UNHCR leidt internationale acties om vluchtelingen te beschermen en vluchtelingenproblematiek op te lossen. UNHCR helpt ook staatlozen. |
| UNRWA | United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East is een organisatie die hulp en bescherming biedt aan Palestijnse vluchtelingen in het Midden-Oosten. |
| Veilig derde land | Een land, niet het land van herkomst van een asielzoeker waar een asielzoeker een zekere band mee heeft en waar hij beschermd wordt tegen uitzetting naar een land waar hij vervolging te vrezen heeft of een reëel risico loopt op een behandeling in strijd met artikel 3 EVRM. Zie ook onze blogs ‘Wanneer is een land een doorreisland en wanneer een asielbestemming?‘ en ‘Turkije als veilig derde land?‘. |
| Veilig land van herkomst | Een land van herkomst waarvan wordt aangenomen dat asielzoekers die daar vandaan komen in zijn algemeenheid geen vrees voor vervolging hebben of een reëel risico op een behandeling in strijd met artikel 3 EVRM lopen. |
| Verblijfsregeling Mensenhandel | Speciale wettelijke regeling tot verblijf voor slachtoffers van mensenhandel. Zie ook ons blog ‘Mensenhandel en verblijfsrecht’. |
| Verblijfsvergunning asiel | Een verblijfvergunning die wordt verleend omdat een vreemdeling vluchteling is of in aanmerking komt voor subsidiaire bescherming of het gezinslid is van een vluchteling of een vreemdeling die in aanmerking komt voor subsidiaire bescherming. Zie artikel 29 Vw. |
| Verblijfsvergunning regulier | Alle verblijfsvergunningen die niet een verblijfsvergunning asiel zijn. Zie artikel 14 Vw. |
| Verblijfsvergunning voor bepaalde tijd | Een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd is maximaal vijf jaar geldig. Deze vergunning wordt altijd gekoppeld aan een specifiek verblijfdoel, zoals verblijf als familie of gezinslid, werk, studie of een medische behandeling. Voorwaarden zijn onder andere een geldige machtiging voorlopig verblijf, dat er is voldaan aan het middelenvereiste en dat er geen gevaar is voor de openbare orde. |
| Verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd | Een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd is in principe onbeperkt geldig. Deze vergunning kan worden aangevraagd door personen die ten minste vijf jaar aangesloten in het bezit zijn geweest van een verblijfsvergunning bepaalde tijd. Voorwaarden om in aanmerking te komen zijn onder andere dat er is voldaan aan het middelenvereiste, dat er geen gevaar is voor de openbare orde en dat er voldaan is aan het inburgeringsvereiste. |
| Verdrag | Een verdrag is een schriftelijke overeenkomst van bindende aard tussen twee of meer staten of volkenrechtelijke instellingen. |
| Verlengde Asielprocedure (VA-procedure) | Verlengde asielprocedure waarin een asielzoeker terecht komt als het niet mogelijk is om in de Algemene Asielprocedure over zijn asielverzoek te beslissen. De beslissing over het asielverzoek moet in deze procedure binnen zes maanden genomen worden, maar verlenging van deze termijn is in bepaalde omstandigheden mogelijk. Zie ook ons blog ‘Herziene Procedurerichtlijn: is de Algemene Asielprocedure een versnelde procedure?‘. |
| Vertrekmoratorium | Een maatregel waarbij voor een bepaalde categorie vreemdelingen zonder rechtmatig verblijf de opvang niet wordt beëindigd of opvang opnieuw wordt verleend voor een periode van maximaal een jaar. Zie artikel 45 lid 4 Vreemdelingenwet. |
| Verordening | Een Verordening is een bindend besluit, over een specifiek onderwerp, dat in de hele EU van toepassing is. |
| Visum Informatie Systeem (VIS) | VIS is een informatiesysteem waarin alle visa die uitgegeven worden om naar Schengenlanden te reizen worden geregistreerd. Ook foto’s, foto en vingerafdrukken en andere gegevens over de visa aanvragen worden geregistreerd. |
| Vluchteling | Een vluchteling is een persoon die uit gegronde vrees voor vervolging vanwege zijn ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of zijn politieke overtuiging zich bevindt buiten zijn land van herkomst en de bescherming van dit land vanwege deze vrees niet kan of wil inroepen. Zie artikel 1A lid 2 van het Vluchtelingenverdrag. |
| Vluchtelingenverdrag | Een Verdrag dat de Verenigde Naties in 1951 hebben aangenomen dat de status van vluchtelingen regelt. |
| Voortgezet verblijf | Voortgezet verblijf betekent dat iemand die een (afhankelijke) verblijfsvergunning voor bepaalde tijd heeft gehad, bijvoorbeeld voor het ondergaan van een medische behandeling of vanwege gezinshereniging –onder voorwaarden- daarna in Nederland mag blijven. |
| Vreemdeling | Iedereen die niet de Nederlandse nationaliteit bezit en niet op grond van de wet als Nederlander moet worden behandelt. Zie art. 1 Vreemdelingenwet. |
| Vreemdelingenbesluit | Het Vreemdelingenbesluit is een nadere uitwerking van de Vreemdelingenwet. |
| Vreemdelingencirculaire | De Vreemdelingencirculaire is een nadere uitwerking van de Vreemdelingenwet. |
| Vreemdelingenbewaring | Vreemdelingenbewaring is een bestuursrechtelijke maatregel die tot doel heeft personen die geen recht hebben om in Nederland te verblijven, te kunnen uitzetten of hen te verhinderen Nederland binnen te komen. Zie ook ons blog: ‘Brief Teeven II: Vreemdelingenbewaring‘. |
| Waterscheiding | Strikte scheiding tussen de vergunningen en de bijbehorende procedures voor asiel en regulier die de Vreemdelingenwet hanteert. |
| Zelfstandig vertrek | Vreemdelingen die niet in Nederland mogen blijven moeten het land verlaten. De verantwoordelijkheid voor vertrek uit Nederland ligt bij de vreemdeling zelf. Maar bij het zelfstandig vertrek kunnen vreemdelingen wel worden gestimuleerd door de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V). |
| Zelf zorg arrangement (ZZA) | Maatregel waarbij mensen met een asielvergunning die in de centrale opvang van het COA wachten op een huurwoning (tijdelijk) zelf voorzien in hun onderdak (bijvoorbeeld bij familie) en daarvoor een financiële vergoeding krijgen. |
